گوش دادن فعالانه، یکی از مهمترین مهارت‌ها در هر رابطه‌ای است، چه با همسر، چه با دوست و چه با اعضای خانواده. وقتی واقعاً به حرف‌های طرف مقابل گوش می‌دهید، به او نشان می‌دهید که برایش ارزش قائل هستید، حرف‌هایش برایتان مهم است و به او احترام می‌گذارید. این کار باعث می‌شود که رابطه شما عمیق‌تر و صمیمانه‌تر شود. اما متاسفانه، خیلی از ما شنونده‌های خوبی نیستیم. اغلب یا وسط حرف دیگران می‌پریم، یا فقط منتظریم نوبت خودمان برسد تا حرف بزنیم، یا اصلا حواسمان پرت است و به چیز دیگری فکر می‌کنیم. اگر می‌خواهید رابطه بهتری داشته باشید، باید یاد بگیرید که شنونده بهتری باشید. در اینجا 12 نکته برای کمک به شما آورده شده است:

• ✅

  تمرکز کامل:

  وقتی کسی با شما صحبت می‌کند، تمام حواس خود را به او بدهید. گوشی موبایل خود را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و از هر چیزی که ممکن است حواستان را پرت کند، دوری کنید.
• ✅

  تماس چشمی:

  تماس چشمی برقرار کردن با فرد مقابل، نشان می‌دهد که شما به حرف‌های او توجه می‌کنید.
• ✅

  زبان بدن:

  از زبان بدن خود برای نشان دادن توجه استفاده کنید. سرتان را تکان دهید، لبخند بزنید و به طور کلی نشان دهید که به حرف‌های او علاقه دارید.
• ✅

  سوال بپرسید:

  پرسیدن سوال، نشان می‌دهد که شما به حرف‌های فرد مقابل گوش می‌دهید و می‌خواهید بیشتر بفهمید.
• ✅

  بازگو کنید:

  خلاصه کردن حرف‌های فرد مقابل و بازگو کردن آن، به او نشان می‌دهد که شما حرف‌های او را فهمیده‌اید.
• ✅

  همدلی کنید:

  سعی کنید خودتان را جای فرد مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید.

• ✅

  قضاوت نکنید:

  سعی کنید بدون قضاوت و پیش داوری به حرف‌های فرد مقابل گوش دهید.
• ✅

  قطع نکنید:

  اجازه دهید فرد مقابل حرف‌هایش را تمام کند و وسط حرفش نپرید.
• ✅

  صبور باشید:

  ممکن است شنیدن حرف‌های فرد مقابل زمان ببرد. صبور باشید و اجازه دهید او با سرعت خودش صحبت کند.

• ✅

  شنونده فعال باشید، نه منفعل:

  فقط شنونده نباشید؛ درگیر بحث شوید و سوال بپرسید تا نشان دهید فعالانه گوش می دهید.
• ✅

  احساسات را تصدیق کنید:

  بیان کنید که احساسات طرف مقابل را درک می کنید، حتی اگر با آنها موافق نباشید.
• ✅

  به لحن و زبان بدن دقت کنید:

  ارتباط فقط کلامی نیست؛ به زبان بدن و لحن طرف مقابل نیز توجه کنید تا پیام او را بهتر درک کنید.

با بهبود مهارت‌های شنیداری، نه تنها روابطتان را بهبود می‌بخشید، بلکه در محل کار، با دوستان و حتی با غریبه ها نیز ارتباطات موثرتری برقرار خواهید کرد. سعی کنید هر روز این نکات را در تعاملات خود به کار ببرید و شاهد تاثیر مثبت آن بر روابط خود باشید.

چطور در رابطه‌تان بهتر شنونده باشید؟

1. حضور کامل داشته باشید

وقتی شریک عاطفی‌تان صحبت می‌کند، موبایل‌تان را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و تمام توجه‌تان را به او معطوف کنید. حضور ذهنی کامل به او نشان می‌دهد که برای حرف‌هایش ارزش قائل هستید. تماس چشمی برقرار کنید. این کار به شریکتان نشان می دهد که شما علاقه مند هستید و به او احترام می گذارید. حواستان به زبان بدن خودتان باشد. از حرکاتی که نشان می دهند حوصله تان سر رفته یا بی علاقه هستید، خودداری کنید. به صداقت و احساسی که در پس کلمات پنهان است، توجه کنید. شنونده خوب فقط به حرف‌ها گوش نمی‌دهد، بلکه به احساسات هم توجه می‌کند. بدون قضاوت به حرف‌هایش گوش دهید. سعی کنید درک کنید که چرا او این احساسات را دارد.

2. همدلی نشان دهید

سعی کنید خودتان را جای او بگذارید و از دید او به موضوع نگاه کنید. درک احساسات شریک عاطفی‌تان، ارتباط شما را عمیق‌تر می‌کند. احساسات او را تایید کنید. به او بگویید که درک می کنید که چرا ناراحت، خوشحال یا هیجان زده است. با او همدردی کنید. نشان دهید که به او اهمیت می دهید و می خواهید به او کمک کنید. از گفتن جملاتی مانند “من می دانم چه احساسی داری” خودداری کنید. این جملات می‌تواند احساسات شریکتان را بی اعتبار کند. به جای نصیحت کردن، سعی کنید به او گوش دهید و درکش کنید. گاهی اوقات، تنها چیزی که شریکتان نیاز دارد این است که کسی حرف هایش را بشنود و احساساتش را تایید کند. از زبان بدن خود برای نشان دادن همدلی استفاده کنید. سر تکان دهید، لبخند بزنید یا ابروهایتان را بالا ببرید.

3. سوالات باز بپرسید

به جای سوالاتی که با بله یا خیر پاسخ داده می‌شوند، سوالاتی بپرسید که شریک عاطفی‌تان را تشویق به توضیح بیشتر کند. مثلاً به جای “روزت خوب بود؟” بپرسید “امروز چه اتفاقاتی افتاد؟” سوالاتی بپرسید که به او کمک کند احساساتش را بیان کند. مثلاً “چه چیزی باعث شد اینقدر ناراحت شوی؟” سوالاتی بپرسید که به او کمک کند راه حل های ممکن را پیدا کند. مثلاً “چه کاری می توانی انجام دهی تا این مشکل را حل کنی؟” به سوالات شریکتان با دقت گوش دهید و پاسخ های با صداقت ای به آنها بدهید. به لحن صدای خود هنگام سوال پرسیدن توجه کنید. سوالات خود را با مهربانی و احترام بپرسید. هدف از سوال پرسیدن، یادگیری بیشتر در مورد شریکتان است، نه بازجویی کردن از او.

4. تکرار و خلاصه‌سازی کنید

برای اطمینان از اینکه درست متوجه شده‌اید، صحبت‌های او را به زبان خودتان تکرار کنید.این کار به او نشان می‌دهد که فعالانه گوش می‌دهید و به درک حرف‌هایش اهمیت می‌دهید.خلاصه کردن صحبت های شریکتان به او کمک می کند تا احساس کند که شما به طور کامل به حرف هایش گوش داده اید و آنها را درک کرده اید.مثلاً می‌توانید بگویید: “پس اگر درست متوجه شده باشم، تو از اینکه...ناراحتی.” از شریکتان بپرسید که آیا خلاصه ای که ارائه داده اید دقیق است یا خیر.این تکنیک به ویژه در هنگام بحث و جدل مفید است.

تکرار و خلاصه سازی می‌تواند به جلوگیری از سوء تفاهم کمک کند.

هنگام تکرار و خلاصه سازی، از زبان خودتان استفاده کنید و کلمات شریکتان را عینا تکرار نکنید.مراقب لحن صدای خود باشید.لحن صدای شما باید همدلانه و حمایتی باشد.

5. حواس‌پرتی‌ها را حذف کنید

وقتی با شریک عاطفی‌تان صحبت می‌کنید، تمام عوامل مزاحم را از بین ببرید. تلفن همراه، اعلانات کامپیوتر و هر چیز دیگری که ممکن است تمرکز شما را بر هم بزند، خاموش کنید. یک مکان آرام و خصوصی برای صحبت کردن انتخاب کنید. به شریکتان اطلاع دهید که در حال حاضر وقت دارید و می‌توانید به طور کامل به حرف هایش گوش دهید. اگر در حین صحبت کردن کسی مزاحم شما شد، عذرخواهی کنید و به او توضیح دهید که در حال صحبت کردن هستید. حتی اگر نمی توانید به طور کامل حواس پرتی ها را حذف کنید، سعی کنید آنها را به حداقل برسانید. تمرین کنید که در لحظه حال باشید و به جای فکر کردن به گذشته یا آینده، بر روی صحبت های شریکتان تمرکز کنید.

6. صبور باشید

به شریک عاطفی‌تان زمان بدهید تا افکار و احساساتش را بیان کند. عجله نکنید و سعی نکنید حرف‌های او را قطع کنید. حتی اگر با حرف های او موافق نیستید، صبور باشید و به او اجازه دهید تا صحبتش را تمام کند. اگر شریکتان سکوت کرد، او را مجبور به صحبت کردن نکنید. فقط در کنارش باشید و به او نشان دهید که از او حمایت می کنید. گاهی اوقات، فقط حضور شما کافی است تا شریکتان احساس آرامش و امنیت کند و بتواند با شما صحبت کند. صبر و شکیبایی شما به شریکتان نشان می دهد که شما برای او و احساساتش ارزش قائل هستید.

7. از قضاوت خودداری کنید

هنگام گوش دادن به صحبت‌های شریک عاطفی‌تان، سعی کنید قضاوت نکنید و به او برچسب نزنید. به جای این کار، سعی کنید او را درک کنید و احساساتش را بپذیرید. حتی اگر با دیدگاه شریکتان موافق نیستید، سعی کنید او را درک کنید و به دیدگاه او احترام بگذارید. از گفتن جملاتی مانند “نباید اینقدر ناراحت باشی” یا “اینقدر حساس نباش” خودداری کنید. به جای قضاوت کردن، سعی کنید سوال بپرسید و در مورد احساسات شریکتان بیشتر یاد بگیرید. شنونده خوب، شنونده ای است که بدون قضاوت و پیش داوری به حرف های دیگران گوش می دهد.

8. از نصیحت کردن خودداری کنید (مگر اینکه خواسته شود)

بیشتر اوقات، افراد فقط می‌خواهند شنیده شوند و احساس کنند که درک می‌شوند. قبل از اینکه شروع به دادن نصیحت کنید، از شریک عاطفی‌تان بپرسید که آیا به دنبال راه حل است یا فقط می‌خواهد حرف‌هایش را بشنوید. گاهی اوقات، نصیحت دادن می‌تواند احساسات شریکتان را بی اعتبار کند و به او این پیام را منتقل کند که شما فکر می کنید او نمی تواند مشکلات خود را حل کند. اگر شریکتان از شما نصیحت خواست، سعی کنید نصیحت های کاربردی و مفیدی ارائه دهید. نصیحت خود را با مهربانی و احترام ارائه دهید و از تحمیل نظرات خود خودداری کنید. گاهی اوقات، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که فقط به شریکتان گوش دهید و از او حمایت کنید.

9. از زبان بدن مثبت استفاده کنید

حالت بدنی شما، تماس چشمی و حالات صورتتان نشان می‌دهند که چقدر به صحبت‌های شریک عاطفی‌تان توجه دارید. صاف بنشینید، تماس چشمی برقرار کنید و با سر تکان دادن و لبخند زدن، نشان دهید که درگیر مکالمه هستید. از زبان بدن منفی مانند اخم کردن، تکان دادن سر به نشانه مخالفت و بی قراری کردن خودداری کنید. به زبان بدن شریکتان نیز توجه کنید. زبان بدن او می‌تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد احساسات او ارائه دهد. آینه کردن زبان بدن شریکتان می‌تواند به ایجاد حس همدلی و ارتباط کمک کند. تمرین کنید که زبان بدن خود را آگاهانه کنترل کنید.

10. به احساسات خودتان توجه کنید

اگر احساس می کنید که نمی توانید احساسات خود را کنترل کنید، از شریکتان بخواهید که به شما فرصت دهد تا کمی استراحت کنید و سپس به صحبت کردن ادامه دهید. مهم این است که از احساسات خود آگاه باشید و مسئولیت آنها را بپذیرید. اگر احساس می کنید که احساسات شما در رابطه تان مشکل ایجاد می کند، به دنبال کمک حرفه ای باشید. تمرین کنید که احساسات خود را به طور سالم و سازنده ابراز کنید.

11. فعالانه به دنبال درک باشید

تمام تلاشتان را بکنید تا دیدگاه شریک عاطفی‌تان را درک کنید. این به معنای پرسیدن سوالات روشنگر، گوش دادن فعالانه و تلاش برای دیدن دنیا از چشمان اوست. وقتی واقعاً سعی می‌کنید بفهمید، نشان می‌دهید که به او اهمیت می‌دهید و برای دیدگاه او ارزش قائل هستید. از پیش فرض ها خودداری کنید. قبل از اینکه تصمیمی بگیرید، سعی کنید در مورد دیدگاه شریکتان بیشتر بدانید. در مورد ارزش ها، باورها و تجربیات شریکتان سوال بپرسید. تلاش برای درک کردن شریکتان به او نشان می دهد که شما به او اهمیت می دهید و برای او ارزش قائل هستید. هر چه بیشتر در مورد شریکتان بدانید، بهتر می‌توانید او را درک کنید.

12. تمرین، تمرین، تمرین!

بهتر شنونده بودن یک مهارت است و مانند هر مهارت دیگری، نیاز به تمرین دارد. هرچه بیشتر این نکات را در زندگی روزمره‌تان به کار ببرید، بهتر خواهید شد. صبور باشید و به خودتان فرصت بدهید تا پیشرفت کنید. از شریکتان بخواهید که به شما بازخورد بدهد. از او بپرسید که چه کارهایی را به خوبی انجام می دهید و در چه زمینه هایی می‌توانید بهتر شوید. به تلاش خود ادامه دهید و هرگز از یادگیری دست نکشید. هرچه بیشتر تمرین کنید، شنونده بهتری خواهید شد و رابطه قوی تری با شریکتان برقرار خواهید کرد. تمرین مستمر، کلید موفقیت در هر زمینه ای است، از جمله شنونده بهتر بودن.