چگونه از رفتارهای وابسته و کنترلگر در رابطه جلوگیری کنیم؟
داشتن یک رابطهی سالم و پایدار نیازمند تلاش و آگاهی از سوی هر دو طرف است. رفتارهای وابسته و کنترلگر میتوانند به مرور زمان رابطه را مسموم کرده و باعث نارضایتی و حتی جدایی شوند. خوشبختانه، با کمی تلاش و توجه میتوان از بروز این رفتارها جلوگیری کرد.
- ✅
مرزهای شخصی خود را مشخص کنید:
بدانید چه چیزی برای شما قابل قبول است و چه چیزی نیست. مرزهای خود را به طور واضح و محترمانه به شریک زندگیتان اطلاع دهید. - ✅
به استقلال فردی خود اهمیت دهید:
داشتن علایق، دوستان و فعالیتهای خارج از رابطه، نه تنها به استقلال شما کمک میکند، بلکه باعث میشود فرد جذابتری برای شریک زندگیتان باشید. - ✅
اعتماد کنید:
اعتماد، سنگ بنای هر رابطهی سالمی است. اگر اعتماد وجود نداشته باشد، رفتارهای کنترلگر و حسادت بروز میکنند. سعی کنید به شریک زندگیتان اعتماد کنید و دلایل منطقی برای بیاعتمادی نداشته باشید. - ✅
ارتباط موثر داشته باشید:
به جای اینکه از شریک زندگیتان انتظار داشته باشید که ذهن شما را بخواند، احساسات و نیازهای خود را به طور واضح و محترمانه بیان کنید. - ✅
از سرزنش و انتقاد بیش از حد خودداری کنید:
سرزنش و انتقاد مداوم، باعث ایجاد حس ناامنی و رنجش در طرف مقابل میشود. به جای انتقاد، سعی کنید بر روی نقاط مثبت تمرکز کنید و با احترام به یکدیگر بازخورد دهید. - ✅
به حریم خصوصی احترام بگذارید:
هر فردی حق دارد حریم خصوصی داشته باشد. چک کردن تلفن همراه یا ایمیل شریک زندگیتان، نه تنها بیاعتمادی را نشان میدهد، بلکه باعث خدشهدار شدن احترام متقابل میشود. - ✅
کنترلگری را کنار بگذارید:
سعی نکنید شریک زندگیتان را کنترل کنید یا او را مجبور به انجام کاری کنید که نمیخواهد. به انتخابها و تصمیمات او احترام بگذارید. - ✅
به نیازهای خود توجه کنید:
به نیازهای خود اهمیت دهید و سعی کنید آنها را برآورده کنید. اگر نیازهای شما برآورده نشود، ممکن است به شریک زندگیتان وابسته شوید و از او انتظار داشته باشید که همهی نیازهای شما را برآورده کند. - ✅
مسئولیت احساسات خود را بر عهده بگیرید:
به جای اینکه شریک زندگیتان را مقصر احساسات منفی خود بدانید، مسئولیت احساسات خود را بر عهده بگیرید و سعی کنید با آنها به طور سالم برخورد کنید. - ✅
ببخشید و فراموش کنید:
همه اشتباه میکنند. یاد بگیرید که اشتباهات شریک زندگیتان را ببخشید و آنها را فراموش کنید. کینهتوزی، باعث ایجاد تنش و دوری در رابطه میشود. - ✅
از متخصص کمک بگیرید:
اگر در مدیریت رفتارهای وابسته و کنترلگر با مشکل روبرو هستید، از یک متخصص روانشناس یا مشاور کمک بگیرید. - ✅
خودآگاهی را تمرین کنید:
درک کنید چه محرک هایی باعث می شوند رفتارهای وابسته یا کنترل گرایانه داشته باشید. با شناخت خودتان میتوانید این رفتارها را پیش بینی و از بروز آنها جلوگیری کنید. - ✅
به جای تغییر دادن، بپذیرید:
سعی نکنید شریک زندگی تان را تغییر دهید. به جای آن، او را همانطور که هست بپذیرید و اگر ویژگی هایی وجود دارد که برای شما غیرقابل تحمل است، به این فکر کنید که آیا این رابطه مناسب شما هست یا خیر. - ✅
فعالیت های مشترک داشته باشید:
انجام فعالیت های مشترک و لذت بخش، باعث تقویت پیوند عاطفی بین شما و شریک زندگی تان می شود و از ایجاد حس وابستگی و خلاء عاطفی جلوگیری می کند. - ✅
صبر و شکیبایی داشته باشید:
تغییر رفتار زمان می برد. صبور باشید و به خودتان و شریک زندگی تان فرصت دهید تا این نکات را در زندگی خود پیاده کنید.
با عمل کردن به این موارد، میتوانید یک رابطهی سالم، متعادل و سرشار از عشق و احترام داشته باشید. با تمرین و آگاهی، میتوانید از رفتارهای وابسته و کنترلگر دوری کنید و یک رابطهی رضایتبخش و پایدار داشته باشید.
چطور میتوانیم در یک رابطه از رفتارهای وابسته و کنترلگر جلوگیری کنیم؟
1. خودآگاهی را تمرین کنید:
اولین قدم برای رهایی از رفتارهای وابسته و کنترلگر، شناخت این رفتارها در خودتان است.به احساسات، افکار و واکنشهای خود در موقعیتهای مختلف رابطه دقت کنید.آیا به راحتی دچار حسادت میشوید؟آیا نیاز دارید همیشه از کارهای طرف مقابل مطلع باشید؟شناخت این الگوها قدم مهمی است.برای این منظور، نوشتن یک دفترچه یادداشت روزانه یا صحبت با یک درمانگر میتواند بسیار مفید باشد.به دنبال الگوهایی در رفتارهای خود باشید.چه موقعیتهایی باعث بروز رفتارهای کنترلگر میشوند؟چه ترسهایی در پس این رفتارها پنهان شدهاند؟به این فکر کنید که آیا این رفتارها ریشه در تجربیات گذشته دارند یا خیر.
گاهی الگوهای رفتاری از خانواده یا روابط قبلی آموخته میشوند.
هر چه بیشتر خودتان را بشناسید، بهتر میتوانید رفتارهای مخرب خود را کنترل کنید.صبر و حوصله داشته باشید.تغییر زمانبر است و به تمرین مداوم نیاز دارد.
2. مرزهای شخصی تعیین کنید و به آنها احترام بگذارید:
مرزها باید واضح و مشخص باشند. مثلا میتوانید مرز تعیین کنید که شریک عاطفیتان بدون اجازه وارد حریم خصوصی شما نشود یا مکالمات خصوصی شما را چک نکند. مرزهای شخصی فقط برای طرف مقابل نیستند، بلکه برای خود شما هم هستند. باید به مرزهایی که برای خودتان تعیین کردهاید پایبند باشید. از بیان مرزهای خود نترسید. اگر کسی به مرزهای شما احترام نمیگذارد، این نشانهای است که باید در مورد رابطه خود تجدید نظر کنید. با قاطعیت و احترام مرزهای خود را بیان کنید. لازم نیست عذرخواهی کنید یا توضیح زیادی بدهید. مرزها میتوانند در طول زمان تغییر کنند. مهم این است که با نیازهای خود هماهنگ باشند.
3. به استقلال فردی خود اهمیت دهید:
وابستگی بیش از حد به شریک عاطفی، یکی از عوامل اصلی رفتارهای کنترلگر است. برای جلوگیری از این وابستگی، به استقلال فردی خود اهمیت دهید. سرگرمیها، دوستان و علایق خود را حفظ کنید. به سرگرمیها و علایق خود ادامه دهید. انجام کارهایی که از آنها لذت میبرید، به شما احساس رضایت و استقلال میدهد. به اهداف شخصی خود فکر کنید و برای رسیدن به آنها تلاش کنید. داشتن اهداف شخصی به شما انگیزه میدهد و از تمرکز بیش از حد روی رابطه جلوگیری میکند.
4. ارتباط موثر را تمرین کنید:
ارتباط موثر یکی از پایههای اصلی یک رابطه سالم است. به جای سرزنش کردن و انتقاد کردن، احساسات و نیازهای خود را به طور واضح و محترمانه بیان کنید. از زبان “من” استفاده کنید. به جای گفتن “تو همیشه دیر میکنی”، بگویید “من احساس ناراحتی میکنم وقتی دیر میرسی، چون نگران میشوم. ” به حرفهای طرف مقابل با دقت گوش دهید و سعی کنید او را درک کنید. از پرسیدن سوالات برای روشن شدن موضوع نترسید. در مورد انتظارات خود با شریک عاطفیتان صحبت کنید. انتظارات غیر واقعی میتواند منجر به ناامیدی و درگیری شود. مهارتهای ارتباطی را میتوان یاد گرفت و تمرین کرد. شرکت در کارگاههای آموزشی یا خواندن کتابهای مربوطه میتواند مفید باشد. اگر در برقراری ارتباط موثر مشکل دارید، از یک مشاور متخصص کمک بگیرید.
5. به حریم خصوصی یکدیگر احترام بگذارید:
بدون اجازه، تلفن همراه، ایمیل یا شبکههای اجتماعی طرف مقابل را چک نکنید. به مکالمات خصوصی او با دیگران گوش ندهید. از او نخواهید که تمام فعالیتهای خود را به شما گزارش دهد. اگر احساس میکنید به شریک عاطفی خود اعتماد ندارید، به جای کنترل کردن او، با او در مورد نگرانیهای خود صحبت کنید. به این فکر کنید که چرا احساس ناامنی میکنید و چه چیزی باعث میشود که بخواهید شریک عاطفی خود را کنترل کنید.
6. به یکدیگر فضا بدهید:
نیاز به فضا یک نیاز طبیعی است و به معنای دوست نداشتن طرف مقابل نیست. به شریک عاطفی خود اجازه دهید که وقت خود را با دوستان، خانواده یا سرگرمیهای خود بگذراند. اصرار نکنید که همیشه و همه جا با هم باشید. از او نخواهید که تمام وقت خود را صرف شما کند. وقتی به یکدیگر فضا میدهید، فرصتی برای دلتنگی و قدردانی از یکدیگر ایجاد میکنید. اگر احساس میکنید نیاز به فضای بیشتری دارید، این موضوع را به طور واضح و محترمانه با شریک عاطفی خود در میان بگذارید. بهتر است برای خودتان فعالیتهایی داشته باشید که وقتی شریک عاطفیتان در کنار شما نیست، احساس تنهایی نکنید.
7. مشکلات را به طور مستقیم حل کنید:
به جای اجتناب از مشکلات یا سرپوش گذاشتن روی آنها، سعی کنید آنها را به طور مستقیم و سازنده حل کنید. به تعویق انداختن مشکلات، آنها را بزرگتر و پیچیدهتر میکند. در مورد مشکل به طور واضح و مشخص صحبت کنید. از کلی گویی و ابهام پرهیز کنید. به حرفهای طرف مقابل با دقت گوش دهید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. به دنبال راه حلهایی باشید که برای هر دو طرف قابل قبول باشد. از مصالحه کردن نترسید. اگر در حل مشکلات به تنهایی مشکل دارید، از یک مشاور متخصص کمک بگیرید. گاهی اوقات، نیاز است که برای حل یک مشکل، وقت بگذارید و با آرامش در مورد آن فکر کنید.
8. انتظارات واقعبینانه داشته باشید:
از شریک عاطفی خود انتظار نداشته باشید که تمام نیازهای شما را برآورده کند. از او انتظار نداشته باشید که همیشه با شما موافق باشد. به جای تمرکز بر روی نقصهای طرف مقابل، بر روی نقاط قوت او تمرکز کنید. انتظارات خود را بر اساس واقعیتهای رابطه تنظیم کنید. به این فکر کنید که چه انتظاراتی از رابطه دارید و آیا این انتظارات منطقی هستند یا خیر.
9. اعتماد را تقویت کنید:
اعتماد، پایه و اساس یک رابطه سالم است. برای تقویت اعتماد، صادق و روراست باشید، به وعدههای خود عمل کنید و به حریم خصوصی طرف مقابل احترام بگذارید. دروغ نگویید و اطلاعات را پنهان نکنید. به وعدههایی که میدهید عمل کنید. به شریک عاطفی خود نشان دهید که به او اعتماد دارید. اگر اشتباهی کردید، عذرخواهی کنید و سعی کنید آن را جبران کنید. اگر در گذشته اعتماد شما شکسته شده است، برای بازسازی آن وقت و تلاش بیشتری صرف کنید.
10. از حمایت بیرونی کمک بگیرید:
با یک دوست صمیمی در مورد مشکلات خود صحبت کنید. از خانواده خود حمایت بگیرید. به یک مشاور متخصص مراجعه کنید. حمایت بیرونی میتواند به شما در حفظ سلامت روان و جلوگیری از رفتارهای مخرب کمک کند.
11. تمرکز بر روی خود مراقبتی:
خود مراقبتی به معنای توجه به نیازهای جسمی، روحی و عاطفی خود است. وقتی از خودتان مراقبت میکنید، احساس بهتری دارید و بهتر میتوانید با چالشهای رابطه روبرو شوید. به طور منظم ورزش کنید. تغذیه سالم داشته باشید. به اندازه کافی استراحت کنید. به سرگرمیها و علایق خود بپردازید. وقت خود را با افرادی بگذرانید که به شما احساس خوبی میدهند.
12. یادگیری تکنیک های مدیریت خشم:
نفس عمیق بکشید. از موقعیت دور شوید. با یک دوست یا مشاور صحبت کنید. ورزش کنید. هدف از مدیریت خشم، کنترل احساسات خود و جلوگیری از رفتارهای مخرب است.
13. پذیرش مسئولیت اشتباهات خود:
همه اشتباه میکنند. مهم این است که اشتباهات خود را بپذیرید، عذرخواهی کنید و سعی کنید آنها را جبران کنید. از سرزنش کردن دیگران خودداری کنید. به جای توجیه کردن اشتباهات خود، آنها را بپذیرید. عذرخواهی با صداقت و صمیمانه داشته باشید. اشتباهات گذشته را بهانهای برای تکرار آنها قرار ندهید.
14. شناسایی الگوهای مخرب در رابطه:
با دقت به رفتارهای خود و شریک عاطفیتان توجه کنید. به دنبال الگوهایی باشید که تکرار میشوند. به این فکر کنید که چه عواملی باعث ایجاد این الگوها میشوند. برای تغییر الگوهای مخرب، به طور فعال تلاش کنید. شناسایی الگوهای مخرب، اولین قدم برای ایجاد یک رابطه سالمتر و پایدارتر است.
15. بدانید چه زمانی رابطه را ترک کنید:
گاهی اوقات، با وجود تمام تلاشها، رابطه قابل نجات نیست. اگر رابطه شما سمی است، سوءاستفاده آمیز است یا سلامت روانی شما را به خطر میاندازد، ممکن است لازم باشد آن را ترک کنید. به این فکر کنید که آیا رابطه به شما احساس شادی و رضایت میدهد یا خیر. 
به این فکر کنید که آیا شریک عاطفیتان به شما احترام میگذارد و از شما حمایت میکند یا خیر. اگر پاسخ این سوالات منفی است، ممکن است وقت آن رسیده باشد که رابطه را ترک کنید. ترک کردن یک رابطه سخت است، اما گاهی اوقات بهترین گزینه است. سلامت روانی خود را در اولویت قرار دهید و از یک رابطه سمی خارج شوید.
